TWELVE THEMES IN MY DESIGN WORK
- interplay of thought and form
"Θεράπευσα την αρχιτεκτονική για πενήντα χρόνια (1962-2012), εργάστηκα στον αστικό και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, στον σχεδιασμό εκθέσεων και προϊόντων, καθώς και στη γραφιστική. Συνεργάστηκα με πολυάριθμους καλλιτέχνες. Καλύπτω μια κλίμακα σχεδιασμού από ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο στο Ελσίνκι μέχρι το αναμνηστικό χρυσό μετάλλιο για τον ύμνο της Φινλάντια του Γιαν Σιμπέλιους και προωθητικό υλικό για το νέο άρωμα που δημιούργησε πρόσφατα μια διεθνής εταιρεία αρωμάτων. Από τη δεκαετία του 1970, άρχισε να με απασχολεί όλο και εντονότερα το γράψιμο κι έτσι, μόλις ολοκλήρωσα τον κύκλο της δουλειάς μου ως σχεδιαστή, αφοσιώθηκα πλήρως στη συγγραφή και στις διαλέξεις. Μέχρι στιγμής έχουν δημοσιευθεί πάνω από 60 βιβλία μου και πάνω από 400 άρθρα μου σε τριάντα γλώσσες. Γράφω ωστόσο με τον ίδιο τρόπο που έκανα τα σκίτσα μου για το σχεδιαστικό μου έργο, αυθόρμητα και συνειρμικά, χωρίς δηλαδή να δομώ εκ των προτέρων τις σκέψεις μου. Η γραφή είναι για μένα μια διαδικασία εξερεύνησης, όπως ακριβώς και το ελεύθερο σκίτσο του προσχεδίου στην αρχιτεκτονική: Δεν ξέρεις εκ των προτέρων πού θα σε βγάλει. Θεμέλιο της μεθόδου μου είναι να αφουγκράζομαι τους ίδιους τους τρόπους με τους οποίους σκέφτομαι και εργάζομαι και να συντονίζομαι μαζί τους και το αποτέλεσμα είναι ταυτόχρονα αναπάντεχο δώρο, αλλά και έκφραση της συνειδητής μου πρόθεσης. Με άλλα λόγια, ο σχεδιασμός απλώς έδωσε τη θέση του στη συγγραφή ως νοητική διεργασία, αφού και στις δύο περιπτώσεις νιώθω ότι ασκώ αρχιτεκτονικό έργο, αρχιτεκτονική των λέξεων και των μορφών αντίστοιχα. Όπως είπε ο Βιτγκενστάιν: “Η φιλοσοφία και αρχιτεκτονική μοιάζουν: Και οι δυο μας εμπλέκουν στην επεξεργασία του ίδιου μας του εαυτού.”
Νωρίς συνειδητοποίησα ότι στο σχεδιαστικό μου έργο επανέρχομαι κάθε τόσο σε ορισμένα μοτίβα και θέματα, συνδυάζοντας και παραλλάσσοντάς τα. Δεν πρόκειται τόσο για μορφολογικές κατευθύνσεις, όσο για προσωπικές εμπειρίες και αναμνήσεις, συχνά από την πρώιμη παιδική μου ηλικία. Για τη διάλεξή μου επέλεξα δώδεκα θεματικούς άξονες:
τη [συνεχόμενη] γραμμή, την οπή, τον κύκλο, την αψίδα /
την άρθρωση, την αφή, την ύλη-χρώμα /
το φως, το τοπίο, το κλιμακοστάσιο, τον κίονα /
τον χρόνο
Τα ονόματα θα μπορούσαν να είναι και διαφορετικά, το θέμα όμως είναι ότι δεν πρόκειται για αισθητικά μοτίβα ή προκαταλήψεις σχετικά με την ορολογία, αλλά για εμπειρικές και υπαρξιακές κατηγορίες της μνήμης.
Εξάλλου, τα σχέδιά μου έχουν θέμα τον κόσμο, τα απέραντα μυστήρια και τα μυστικά του."
Σύντομο βιογραφικό του ομιλητή
O Juhani Pallasmaa έχει γράψει πάνω από 60 βιβλία μέσα από τό πολυαισθητηριακό και υπαρξιακό βίωμα της τέχνης και της αρχιτεκτονικής. Διετέλεσε πρύτανης του Ινστιτούτου Design στο Ελσίνκι, καθηγητής και κοσμήτορας της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Ελσίνκι (νυν Πανεπιστήμιο του Aalto) και διευθυντής του Μουσείου Φινλανδικής Αρχιτεκτονικής στην ίδια πόλη. Δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής σε διάφορα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ και προσέφερε μαθήματα, διαλέξεις και εργαστήρια σε πολυάριθμα πανεπιστήμια σε Ευρωπη, Βόρεια, Κεντρική και Νότια Αμερική, Αφρική, Ασία και Αυστραλία. Έχει βραβευθεί και τιμηθεί τόσο για το συγγραφικό όσο και για το αρχιτεκτονικό του έργο στη Φινλανδία και το εξωτερικό. Υπήρξε μέλος της κριτικής επιτροπής του Βραβείου Pritzker από το 2008 ως το 2014 και αναγορεύθηκε πέντε φορές επίτιμος διδάκτωρ στην πολεοδομία, την αρχιτεκτονική, τις τέχνες και την τεχνολογία.
Η διάλεξη θα γίνει στ' αγγλικά.
